Er zijn zelfs zoveel decennia na afloop nog verschillende mythes in omloop over de Slag om Arnhem. Een van die mythes luidt dat geallieerde tanks woensdagavond 20 september zonder grote tegenstand ongestoord naar de Rijnbrug in Arnhem door hadden kunnen rijden.
Als de geallieerden dat gedaan zouden hebben, dan zouden ze de troepen van John Frost bij de Rijnbrug in Arnhem hebben kunnen ontzetten en was Market Garden geëindigd in een geallieerde overwinning. Althans: zo luidt de mythe. De harde feiten spreken dit echter tegen.
Na zware gevechten waren soldaten van de Amerikaanse 82e Airborne Divisie er woensdagavond in geslaagd de noordkant van de Waalbrug in Nijmegen in handen te krijgen. Na een heroïsche oversteek in canvas bootjes waren de Amerikaanse airbornes die middag de Waal overgestoken. Nadat eerst de spoorbrug veroverd werd, werd op woensdagavond 20 september ook de Waalbrug veroverd.
Vier Britse tanks reden de Waalbrug over, maar tot verbijstering van de Amerikanen hielden de Britten halt in Lent aan de noordkant van de brug. Als de haast van de Britten om hun landgenoten in Arnhem te hulp te schieten niet zo groot was, had die oversteek ook ’s nachts in het donker kunnen plaatsvinden. Dan waren er beslist minder soldaten gesneuveld, beten de Amerikanen de Britten toe.
De Britse tankbemanningen verdedigden zich door te stellen dat ze op de eerste plaats geen bevel hadden om op te trekken richting Arnhem. Ten tweede hadden ze te weinig brandstof en munitie om in het geval van Duitse tegenstand veel te kunnen doen. Bovendien was er eigenlijk geen infanterie voorhanden om de Britse tanks te ondersteunen.
En dus werd er halt gehouden. Pas de volgende ochtend werd besloten tot een aanval in de richting van Arnhem. Die strandde al snel: de eerste vijf Britse tanks werden een paar honderd meter van het beginpunt van de aanval in brand geschoten.
Maar hádden de geallieerden op woensdagavond Arnhem kunnen bereiken? Hoogstwaarschijnlijk niet. Ze waren wel wat verder gekomen dan op donderdagochtend. De kans is groot dat ze Elst ongeschonden hadden gehaald. Maar verder waren ze hoogstwaarschijnlijk niet gekomen.
Op woensdagavond rond 20.00 uur was het bataljon van John Frost, wat daar nog van over was, de controle over de Rijnbrug kwijtgeraakt. De Duitsers in Arnhem stuurden meteen tanks over de brug om bij Malburgen een verdedigende stelling te vormen.
Dat werd na de oorlog bevestigd door de Duitse generaal Harmel, van de 10e SS Pantser Divisie:
“De Britse tanks hadden geen schijn van kans gehad als ze bij Arnhem aankwamen. Tegen die tijd was de brug bij Arnhem in handen van de Duitsers.”
Het was een ander verhaal geweest als de Britse generaal Horrocks een gevechtsgroep met tanks en infanterie had klaar staan die na de verovering van de Waalbrug meteen had kunnen doorstoten. Maar het gedrag van Horrocks was gedurende de hele operatie wankelmoedig. Hij lek niet doordrongen te zijn van het besef dat hij Arnhem zo snel mogelijk moest zien te bereiken.
En dus waren er op woensdagavond 20 september slechts vier Britse tanks bij Lent beschikbaar voor een eventuele opmars naar de Rijnbrug. Die hadden in Arnhem geen schijn van kans gehad.
(Zie ook: Hadden de Britse tanks 20 september vanaf Nijmegen door kunnen rijden naar Arnhem?)
