Een uitgelichte bron: de collectie Boeree

in Algemeen

Op deze website wordt gebruik gemaakt van tientallen online en offline bronnen. Eén bron lichten we hieronder graag uit: de collectie Boeree.

De collectie Boeree is genoemd naar Theodoor Boeree (1879-1968). Boeree was een beroeps-militair die na zijn pensioen in 1939 in Ede ging wonen. Vanuit zijn woonplaats maakte hij de Slag om Arnhem van dichtbij mee. Omdat Boeree actief was in het verzet, hielp hij na de Slag om Arnhem bovendien mee om ondergedoken Britse militairen terug te brengen naar de geallieerde linies ten zuiden van de Rijn.

In november 1944 had Boeree enige tijd de ondergedoken Britse generaal Hackett in huis. Met Hackett sprak Boeree lang over de verloren Slag om Arnhem en de oorzaken daarvan. Na de oorlog bleef Boeree contact houden met generaal Hackett, en vele andere Britse militairen die in Arnhem hadden meegevochten.

Theodoor Boeree (Foto via KNAW.nl.)

Als amateur-historicus was Boeree kort na de oorlog een van de eersten die nauwgezet het verloop van de Slag om Arnhem in kaart probeerde te brengen. Boeree was daarbij de enige die ook contact zocht met de Duitse bevelhebbers tijdens de Slag om Arnhem.

Duitse kant
Boeree correspondeerde onder andere met generaal Willi Bittrich, generaal Harzer en de ter dood veroordeelde generaal Rauter. De contacten met de Duitse commandanten leverde een schat aan informatie op over de Duitse kant van de Slag om Arnhem.

Boeree schreef ook over het ‘verraad’ van Market Garden. Kort na de oorlog heerste bij veel mensen het idee dat Operatie Market Garden verraden was door ‘King Kong’. King Kong was de bijnaam van Christiaan Lindemans, die spioneerde voor de Duitsers. Veel mensen dachten dat Lindemans de plannen voor Market Garden aan de Duitsers had doorgegeven en dat dit de reden was dat de 9e en 10e SS Pantser Divisie zich in de buurt van Arnhem bevonden toen de luchtlandingen plaatsvonden.

Na minutieus onderzoek concludeerde Boeree in de jaren vijftig dat van verraad geen sprake was. Lindemans had weliswaar geprobeerd om de Duitsers te waarschuwen, maar zij namen de berichten van Lindemans niet serieus, concludeerde Boeree.

Tot aan zijn tachtigste verjaardag in 1959 heeft Boeree de Slag om Arnhem onderzocht. Boeree wilde graag dat zijn studie zou leiden tot een Engelstalig boek. Hoewel hij veel van zijn aantekeningen verwerkte in een Engelstalig verslag, is dat boek er nooit gekomen.

Bestseller
Begin jaren zestig kwam Boeree in contact met journalist C. Bauer. Aan de hand van de aantekeningen van Boeree, verscheen in 1963 van de hand van Bauer het boek ‘De slag bij Arnhem. De mythe van het verraad weerlegd‘. Het boek werd een bestseller. Tot grote voldoening van Boeree werd het boek van Bauer in 1966 ook in het Engels vertaald.

Boeree is zichzelf altijd al ‘amateur-historicus’ blijven beschouwen. Dat is ten onrechte. Vrijwel iedere schrijver, historicus of militair die iets over de Slag om Arnhem wil schrijven, kan niet om de uitgebreide collectie van Boeree heen, die nog steeds een schat aan (ongebruikte) informatie bevat.

Boeree zag zelf wel de waarde in van zijn verzameling typoscripten en aantekeningen. Nog voor zijn dood droeg hij zijn aantekeningen, duizenden pagina’s groot, over aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie en het gemeentearchief in Arnhem.

Pas enkele jaren geleden, in 2015, is de collectie Boeree gedigitaliseerd. De collectie is te vinden bij het Gelders Archief.

Tags: